Nota Ringkas / Ekspres Bahasa Melayu STPM
Penggal 2
Catatan :
Admin merupakan
pelajar STPM 2018. Nota ini merupakan hasil usaha sendiri semasa saya mengulang
subjek BM Penggal 2. Selepas mengulang admin berjaya meningkat gred dari B-
kepada A. Harap nota ini mampu membantu adik2 untuk menghadapi peperiksaan
nanti.
-Semoga Maju
Jaya- dari Admin 😊
(Sumber# Blogspot: Knowledge Is Infinite)
Ayat
Klausa
Frasa
(sintaksis)
|
Bentuk
Kata
|
Golongan
Kata
|
Proses
Pembentukan Kata
|
1.Kata tunggal
|
1.Kata tugas
|
1.Proses pengimbuhan
|
|
2.Kata terbitan
|
2.Kata kerja
|
2.Proses pemajmukan
|
|
Kata
Morfem
(morfologi)
|
3.Kata ganda
|
3.Kata adjektif
|
3.Proses penggandaan
|
4.Kata majmuk
|
4.Kata nama
|
4.Proses pengakroniman
|
Jenis
Penggandaan
|
Jenis
Kata Majmuk
|
Jenis
Akronim
|
1. Penggandaan penuh
|
1. Rangkai kata bebas (gabungan kata dasar)
Cth : tengah hari |
1. Gabungan huruf awal beberapan perkataan
Cth : ADUN |
2. Penggandaan semu (sekiranya dipisah
tanpa maksud)
|
2. Istilah khusus dlm bidang ilmiah (bidang
ilmu/jawatan)
Cth : Menteri Besar |
2. Gabungan suku kata dgn suku kata
beberapa perkataan
Cth : Tadika |
3. Penggandaan separa
(separuh, gandaan kata tunggal @ kata berimbuhan)
|
3. Mendukung maksud kiasan (simpulan bahasa)
Cth : anak emas |
3. Gabungan suku kata beberapa perkataan
dgn huruf awal
Cth : UNITEN |
4. Penggandaan berentak
(pengulangan bebas-vokal/konsonan @ sisipan) |
4. Gabungan suku kata dgn perkataan penuh
Cth : Purata- Pukul Rata |
|
5. Gabungan bahagian2 kata scr bebas
Cth : MARA- Majlis Amanah Rakyat |
Kata
Kerja Aktif
|
Kata
Kerja Pasif
|
1. Transitif
|
1. Dgn imbuhan pasif
|
2. Tak transitif
a. tanpa pelengkap
b. berpelengkap c. berpenerang |
2. Dgn penanda pasif “kena”
|
Fungsi Imbuhan : Pengekal & Pengubah
golongan kata
Frasa endosentrik : FN, FK, FADJ
Frasa eksosentrik : FSN
Proses Penerbitan Awal
|
1. Proses
peluasan
- menggunakan kata hubung |
2. Proses
penyusunan semula
- ayat pasif - ayat songsang - ayat yg mengandungi satu obj + keterangan |
3. Proses
pengguguran
- frasa dlm subjek/predikat mengalami pengguguran - ayat yg bermula ‘yang….’ - ayat perintah - inti frasa nama subjek digugurkan |
Hukum D-M : hukum diterangkan (D) &
menerangkan (M)
cth : pokok kelapa, pelita minyak, kafe siber, restoran nasi kandar
cth : pokok kelapa, pelita minyak, kafe siber, restoran nasi kandar
Kekecualian :
|
1. Bilangan
& Penjodoh Bilangan
Cth : banyak benda, dua orang polis |
2.
Kehadiran Kata Nafi
Cth : bukan asing, bukan persoalan |
3.
Penggunaan Gelaran / Nama Panggilan
Cth : Puan Hawa, Profesor Dr. Asmah |
4. Kebiasaan
Penggunaan
Cth : ibu pejabat, Naib Canselor, Timbalan Menteri, pembantu penyelidik |
Darjah Perbandingan Kata Adjektif
|
1.
Darjah Biasa
- tiada kata bandingan
- kata nafi ‘tidak’ & ‘tak’ |
2.
Darjah Bandingan
- bandingan yg sama.
Cth : awalan se- , ‘ sama + adj + dgn ‘ ,
kata bandingan : bagai, umpama, seperti, laksana .
- bandingan yg berbeza.
Cth : kata penguat ‘lebih/kurang + adj + drpd’
|
3.
Darjah Penghabisan
a) maha [Cth : Allah Maha Besar]
b) terlalu/terlampau [Cth : terlalu rajin,
terlampau sayang]
c) ter- + adj [Cth : ternakal, termahal]
d) ter- + amat/sangat + adj [Cth : teramat
merdu, tersangat laju]
e) amat/sungguh/sangat + adj + sekali [Cth : amat jujur sekali, sangat lazat sekali, sungguh besar sekali] f) se- + adj + gandaan [Cth : senakal-nakal, semalas-malas] g) paling + adj [Cth : paling tinggi, paling besar] h) adj + sekali [Cth : tebal sekali, tegas sekali] |
Kata Kerja
|
1. Kausatif
(menyebabkan, menjadikan)
cth: lupai, besarkan (KESAN) |
2.
Benefaktif (membawa makna manfaat)
cth: akhiran- ‘kan’ : gorengkan |
3.
Lokatif (membawa makna tempat)
cth: akhiran- ‘i’ : lekati (lekat di) , hiasi (hias pada) ( Dua Objek) |
4. Reflektif
(sebaliknya)
|
5. Ekuatif
(persamaan)
|
Jenis Binaan Frasa Adjektif
|
1.
Adj + Adj
- keserasian makna (kesamaan) cth : gagah perkasa, sunyi sempit - berlawanan makna (pertentangan) cth : tinggi rendah, pahit manis - unsur rima (keindahan bunyi) cth : gemuk gedempol, kering kontang |
2.
Adj + Nama (boleh disisipkan dengan ‘seperti’)
- kiasan cth : ringan tulang, murah hati [ringan seperti tulang]
- keserupaan cth : malu-malu kucing, hijau daun [malu-malu
seperti kucing]
|
Kata Tugas
|
1.
Kata Penyambung Ayat
- kata hubung a. Kata hubung gabungan b. Kata hubung pancangan b1) relatif- ‘yang’ b2) komplemen- ‘bahawa’, ‘untuk’, ‘agar’, ‘supaya’ b3) keterangan |
2.
Kata Praklausa [KLAUSA]
- Kata seru (eh, wah, aduh, aduhai, ah, cih, oh, alamak, syabas) [!]
- Kata tanya (apa, siapa, mengapa, bila, bgmn, berapa,
di mana) [?]
- Kata perintah (permintaan, silaan, larangan,
ajakan, pembiaran)
- Kata pembenar (ya, benar, betul) - Kata pangkal ayat ( hatta, maka, arakian, syahdan, adapun, …) |
3.
Kata Prafrasa & Pancafrasa [FRASA]
a. Kata bantu
a1) aspek (masa/waktu)
CTH-> sedang, akan, sudah, masih, tengah
mula, belum, telah, pernah, baru
a2) ragam (perasaan)
CTH–> hendak, dapat, mungkin, mesti,
enggan, mahu, ingin, boleh, barangkali, perlu, wajib
b. Kata penguat b1) hadapan (berada di hadapan adj)
CTH-> agak, begitu, paling, cukup,
terlalu, kian, terlampau, makin, kurang
b2) belakang (berada di belakang adj)
CTH–> sekali, benar, betul, nian
b3) bebas (berada di hadapan/ belakang
adj)
CTH-> amat, sungguh, sangat
c. Kata penegas
c1) yg menegaskan subjek & predikat
CTH-> juga, jua, pun, hanya, sahaja,
lagi, memang, cuma, pula,…
c2) yg menegaskan perkataan yg bercantum
dgnnya
CTH-> partikel -lah, -kah, -tah (itulah,
siapakah, apatah)
d. Kata nafi
d1) tidak (kata kerja & kata adj)
d2) bukan (kata nama & kata sendi nama) e. Kata pemeri
e1) ialah ( ….. + FN)
e2) adalah (….+ FAdj/FSN)
e3) merupakan = ialah (kata kerja)
f. Kata sendi nama ( di, ke, dari, drpd, kpd, pd, utk, bagi, demi,ttg, spt, dgn, sejak)
g. Kata arah (atas, antara, bawah,
hulu, bucu, penjuru, barat, sisi, tengah, sudut, luar)
h. Kata bilangan
h1) tentu (kardinal) – jumlah
CTH -> satu, seratus, lapan belas h2) tak tentu – jamak
CTH -> sebilangan, sesetengah,
kebanyakan
h3) himpunan – gandaan ‘ke’ ‘ber’ ‘–an’ CTH -> kedua-dua, bertiga, ribuan
h4) pisahan
CTH -> tiap-tiap, masing-masing, setiap h5) pecahan – bahagian CTH -> setengah, separuh, dua pertiga, seratus peratus
h6) tingkat (ordinal) – peringkat ‘ke-‘
CTH -> kedua, kedua puluh, keseratus
i. Kata adverba (keterangan) -FK, FA, FS
i1) jati
i2) asalnya kata adj i3) asalnya kata kerja i4) bentuk gandaan |
4.
Kata Pascakata [KATA]
(kedua partikel -nya)
- Kata pembenda (gabungan kata menjadi kata nama) cth : hebatnya, cakapnya - Kata penekan (memberi penegasan) cth : sebenarnya, sesungguhnya, seharusnya |
Ayat
|
1. Golongan
Ayat
- Ayat dasar
- Ayat terbitan |
2. Bentuk
Ayat
- Ayat tunggal (1 Klausa)
- Ayat majmuk (2 Klausa) [gabungan, pancangan, campuran] |
3. Jenis
Ayat
- Ayat penyata
- Ayat tanya
- Ayat perintah [suruhan, silaan, larangan, permintaan, ajakan] - Ayat seruan [perasaan- eh, cis, wah, nah, aduh] [!] |
4. Susunan
Konstituen Ayat
- Susunan biasa - Susunan songsang |
5. Ragam
Ayat
- Ayat aktif - Ayat pasif |
Ayat Dasar
|
Ayat Tunggal
|
1. Susunan biasa (sub+pre)
|
1. Susunan biasa dan songsang
|
2. Hanya ayat penyata
|
2. Boleh ayat penyata & jenis lain
|
3. Ayat aktif sahaja
|
3. Boleh ayat aktif/pasif
|
4. Klausa lengkap
|
4. Klausa lengkap/tak lengkap
|
5. Subjek ayat ialah FN
|
5. Subjek ayat boleh kata kerja/ kata adj
|
Ayat Perintah :
|
|
1. Ayat suruhan
|
Partikel -lah
|
2. Ayat silaan
|
Sila, jemput, sudi
|
3. Ayat larangan
|
Jangan, usah, takusah, awalan ‘di-‘
|
4. Ayat
permintaan
|
Tolong, mohon, minta
|
5. Ayat ajakan
|
Mari, jum, ayuh
|
Ayat Majmuk
|
1. Gabungan
|
2. Pancangan (relatif, komplemen, keterangan)
|
|
3. Campuran
|
1. Gabungan
(tentangan,
turutan, pilihan, pasangan)
|
Dan, atau, sambil, tetapi, lalu, serta,
malah
|
Maka, kemudian, lagi, tambahan pula,
justeru, akhirnya
|
|
Sebaliknya, padahal, melainkan, kecuali
|
|
Lebih baik…biar jangan, Sama ada……atau
|
|
2. Pancangan
|
Relatif (yang)
Komplemen (untuk, supaya, agar, bahawa) Keterangan (waktu, musabab, akibat, tentangan, syarat, cara, tujuan, harapan, bandingan) |
